باارزش‌ترین اثر باقی‌مانده از دوره بیزانس
در تور استانبول https://www.findatour.co/fa/international-tour/turkey/istanbul یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ترکیه بازدید خواهید کرد و آن مسجد ایاصوفیه می‌باشد. مسجدی که تحسین هر بیننده و گردشگر را برمی‌انگیزد.
مسجد ایاصوفیه به دلیل معماری خاص و باشکوه اش زبانرد گردشگرانی است که به ترکیه سفر می‌کنند. این مسجد باشکوه تاریخچه پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته است؛ در بین سال‌های ۵۳۲ تا ۵۳۷ با کاربری کلیسا ساخته شد.
نام‌های مختلفی برای مسجد ایاصوفیه در طول مدت عمر این بنا گذاشته‌اند. نام‌هایی همچون حاجیاسوفیا یا هاگیا صوفیا بر آن نهاده شده است. این مسجد در حدود قرن ۶ میلادی به دستور کنستانتین اول با کاربری کلیسا و به نام کلیسای بزرگ ساخته‌شده است؛ اما در زمان فتح سلطان محمد دوم به دستور خود شاه به مسجد تغییر کاربری داد. همین امر باعث شد تا اوج معماری بنا که گنبد، مناره، محراب، ستون‌ها و تزئینات قرآنی آن می‌باشد بر آن اضافه شود. سال‌ها کاربری این بنا به‌عنوان مسجد باعث شد تا استاد اکاران کتیبه‌های و آیات قرآنی را بر جای‌جای این مسجد زیبا نقش بزنند؛ اما در زمان حکومت آتاتورک و اعلام جمهوریت ترکیه را ایاصوفیه به موزه تغییر کاربری داد و تا امروز به همان شکل باقی‌مانده است.

معماری بنا
ارتفاع گنبد ایاصوفیه از سطح زمین ۵۵ متر و قطر آن ۳۱ متر می‌باشد که بر چهارستون اصلی قرارگرفته است. علت ارتفاع زیاد بنا تمایل سازندگان گنبد برای نشان دادن مفهوم معلق بودن بنا و نزدیکی آن به آسمان بوده است. از این شاهکارهای بنا می‌توان به موزاییک‌های بیزانسی و سپرهای عظیم دایره‌ای شکل عثمانی که بر روی آن‌ها آیات قرآنی نوشته‌شده اشاره کرد؛ که تماماً مسجد از هنر بیزانسی در ترکیبی از هنر اسلامی عثمانی هست. در داخل بنا حدود ۱۰۷ ستون وجود دارد و تمامی فضاها از خطوط و آیات قرآنی مملو می‌باشد. البته در کنار نشانه‌های اسلامی در برخی از موزاییک‌ها نقش‌های از حضرت مریم و حضرت عیسی (ع) وجود دارد. در این نقوش حضرت عیسی (ع) در حال آموزش و نیایش وجود دارد. در سمت راست مریم مقدس، جان دوم کامننوس در لباس مجللی مملو از جواهرات ایستاده و در دست خود کیفی حاوی جواهر که سمبل نذر سلطان به کلیسا است دارد. ملکه آیرین نیز در لباس مجلسی در حال ارائه مدرکی در سمت چپ مری مقدس ایستاده است.
بعدها چهار مناره در چهار طرف مسجد ایاصوفیه در زمان سلطان محمد فاتح ساخته شد.